Longevity, een woord met zoveel betekenis

Eén woord met zoveel betekenis en dat niet in één goed woord te vertalen is naar het Nederlands. Je kan longevity het beste vertalen met: Gezond blijven op oudere leeftijd of een langere levensduur hebben dan gemiddeld. Wie wil dat nou niet? Ik ik ieder geval wel en ik ben de laatste maanden in longevity “gedoken” om er zo veel mogelijk over te weten te komen en ook zelf nieuwe uitdagingen aan te gaan.

We kunnen ouder worden dankzij de hulp van medicijnen die zorgen dat wij met onze chronische aandoeningen de jaren doorkomen. Het doel is echter dat wij op eigen kracht fit en gezond ouder worden, zonder medicatie maar dankzij een gezonde levensstijl en liefdevolle mensen om ons heen.

Eenzaamheid

Wist je dat de impact van eenzaamheid de kans op vroegtijdig overlijden vergroot? Er zijn hier in Amerika meerdere grote onderzoeken naar gedaan, in totaal 70 studies. Het risico op vroegtijdig overlijden nam toe met 26% voor wie zich eenzaam voelde, met 29% voor wie amper sociale contacten had en met 32% voor wie alleen leefde, onafgezien van factoren als roken, lichaamsbeweging en socio-economische status.

Ik kwam een twee fascinerende documentaires tegen over longevity die mij enorm geïnspireerd hebben:

Live to 100: Secrets of the Blue Zones (Netflix)

Dan Buettner werkte samen met National Geographic om een formule voor een lange levensduur te ontwikkelen. Hij struinde jarenlang de wereld af op zoek naar plekken waar mensen veel langer dan gemiddeld leven en waar het hoogste percentage honderdjarige leefden. Deze gebieden heten de Blue Zones: Okinawa (Japan), Sardinië (Italië), Ikaria (Griekenland), Nicoya (Costa Rica) en Loma Linda (Californië).

Hoewel de Blue Zones in vele gevallen duizenden kilometers van elkaar verwijderd zijn, zijn er veel overeenkomsten te ontdekken in de eetpatronen en de manier hoe inwoners (met elkaar) leven. Even de conclusies op een rij:

1. Ze gaan niet gericht naar de sportschool, maar bewegen op een natuurlijke manier in een omgeving die stimuleert om te bewegen zonder er bij na te denken (bv. in hun moestuin, of door het grote hoogteverschil in het dorp waarbij de inwoners dagelijks hun beenspieren trainen);
2. Ze hebben een doel in het leven, ze weten waarvoor ze ’s ochtends wakker willen worden. Het hebben van een doel kan zeven jaar extra levensverwachting opleveren. Ook als je gestopt bent met werken, is het belangrijk dat hier wat voor in de plaats komt, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk.
3. Ze hebben zo min mogelijk stress. De inwoners hebben geen hectisch leven en nemen dagelijks tijd voor ontspanning, bv. een siësta na de lunch.
4. Ze gebruiken de 80%-regel: ze eten langzaam en voelen dus goed wanneer hun lichaam het eerste verzadigingsteken geeft. Daardoor eten ze geen hele grote maaltijden en hiermee verlagen ze de calorie-inname met 20%;
5. Ze eten met name plantaardig voedsel dat ze zelf verbouwen en vullen dat aan met wat vis en vlees. (Nagenoeg) niets uit pakjes en zakjes dus.
6. Wijn wordt regelmatig gedronken maar met mate en tijdens het eten of gezellig samenzijn met vrienden;
7. Ze leven met gelijkgestemden. Ze behoren tot een groep waarmee regelmatig wordt samengekomen en dat heeft een positieve invloed op de gezondheid want gelijkgestemden stimuleren elkaar hierin;
8. Familie is alles voor ze. Ze stellen familie en geliefden op de eerste plaats. Ouders trekken b.v. bij kinderen in als ze niet meer goed voor zichzelf kunnen zorgen;
9. Ze hebben een fijne vriendenkring en voldoende sociale contacten. Ouderen alleenstaanden worden opgevangen door jongeren.

Dit bewijst nog maar eens dat gezonde voeding en voldoende bewegen enorm belangrijk is, maar het vermijden van stress, een levensdoel, genieten van het leven en je omgeven met familie en lieve (gelijkgestemde) vrienden evenzo belangrijk is om gezonder oud te worden.

Wil je meer weten over de leefgewoonte per Blue Zone, dan is dit een interessant artikel.

Limitless (Disney +)

En dan Limitless waarbij acteur Chris Hemsworth zes grote uitdagingen aangaat in zijn zoektocht naar een lang leven. Dit zijn wel extreme situaties zoals ijszwemmen bij de Noordpool, 4 dagen vasten, overleven in de wildernis, omgaan met extreme stress en angsten. Hij wordt bijgestaan door een team experts, dat duidelijk uitlegt wat elke uitdaging met het lichaam van Chris doet, maar dus ook wat het voor jou en mij betekent om af en toe het discomfort (nog zacht uitgedrukt) op te zoeken.

De uitdagingen van Chris Hemsworth gaan veel verder dan de “ontspannen” manier waarop de mensen in de Blue Zones leven, maar wat mij in deze serie zo triggert, is dat het af en toe blootstellen aan bijvoorbeeld extreme kou, hitte en het je onthouden van voeding, heel gezond is voor je lichaam. En we hoeven niet in het extreme te gaan, maar denk eens aan:

• Kou: koud afdouchen, enkel koud douchen, in een koud meer of de zee zwemmen of een ijsbad nemen. Dit wordt ook wel intermittent cold genoemd. Koudeprikkels zorgen voor meer energie: het is een acute stressor en ze maakt noradrenaline en adrenaline vrij. Ook zorgt het voor een toename van bruin vet (bruin vet help calorieën te verbranden in plaats van ze op te slaan) en dat zorgt weer voor een snellere opname van bloedglucose en het verbetert de insuline gevoeligheid. Je lever blijft gezonder door een snellere omzetting van vetten in de lever.
• Hitte van de sauna: dit helpt je lichaam te ontgiften, het verbetert je bloeddruk, je hart wordt gezonder, ontstekingen worden minder, het helpt bij pijnbestrijding en als antidepressiva. Ja, waartegen eigenlijk niet?
• Vasten: van intermittent fasting tot enkele dagen vasten: dit verbetert je insulinegevoeligheid en het optimaliseert je ververbranding en stofwisseling (handig in de strijd tegen metabole ziekten zoals overgewicht en (pre)diabetes). Door langere tijd niet te eten, leer je je lichaam over te schakelen van koolhydraat- naar vetverbranding en doordat je minder vaak eet, verlaag je de ontstekingen in je lichaam en dat vertraagt het ouder worden. Ook geeft (intermittent) vasten rust aan je spijsvertering en kunnen je maag en je darmen herstellen wat fijn is als je last hebt van buikpijn, een opgezette buik, winderigheid en een wisselende ontlasting. En last but not least ondersteunt vasten je immuunsysteem, want door te vasten beginnen stamcellen nieuwe witte bloedcellen aan te maken en die helpen je om infecties te bestrijden en zijn dus mede verantwoordelijk voor een goed functionerend immuunsysteem.

Bovenstaande drie extremen zijn ook onderdeel van het intermittent living concept. Dit is een strategie waarbij oeroude stimulerende (licht stresserende) prikkels in onze huidige welvarende leefstijl worden geïntegreerd. Denk dus aan bijvoorbeeld kortstondig vasten, intervaltraining, ademhalingsoefeningen, hitte- of koude-therapie. Dat zorgt dat oude beschermingsmechanismen weer actief worden. Je gaat hierdoor je lichaam gezonder maken en gezondheid staat weer voor flexibiliteit, bijvoorbeeld:

• Hoe sneller het lichaam in staat is een bacterie of virus te verslaan, hoe gezonder het is.
• Hoe beter het lichaam in staat is zijn bloedsuikers stabiel te houden, ook wanneer er geen voedsel is, hoe gezonder het is.
• Hoe beter het lichaam in staat is gifstoffen uit het milieu, de voeding of uit de eigen stofwisseling af te voeren, hoe gezonder het is.
• Hoe beter het lichaam zijn temperatuur kan handhaven zonder centrale verwarming en airconditioning, hoe gezonder het is.

Wil je meer weten over intermittent living dan is dit boek van de Siebe Hannosset een echte aanrader.

Wat doe ik?

Ik was al een aardig eind op weg met koud afdouchen, intermittent fasting, af en toe een sauna pakken, gevarieerd eten, ademhalingsoefeningen doen van Wim Hof, maar ik pak het nu wat serieuzer aan en voel me daar super goed bij:

Zo lig ik elke ochtend 2-3 minuten in het zwembadje in de tuin. Het water wordt steeds wat kouder, maar daar went mijn lichaam aan. Ik voel me zo vol energie als ik dat water uitkom en kijk nu al uit naar dat eerste ijslaagje😉.

Ik ga sinds een aantal weken een paar keer per week na het sporten de sauna in. Ik gunde mezelf eerst de tijd daar niet voor, maar nu maak ik er meer prioriteit van. Het duurt slechts 20 minuten, maar het is echt heerlijk, het werkt ontspannend en nu weet ik ook dat het zoveel gezondheidsvoordelen met zich meebrengt.

Ik deed al aan intermittent fasting (16 uur niet eten, 8 uur wel), maar ik heb mijn eetwindow nu verder verkleind door af en toe één maaltijd per dag te eten en eens in de zo veel weken het vasten door te trekken naar 36 tot 48 uur. Het klinkt voor mensen die nooit een maaltijd hebben overgeslagen misschien als iets bizars, maar na zoveel studie over de gezondheidsvoordelen op lange termijn, weet ik waar ik het voor doe. Het vasten valt me 100% mee en de eerste maaltijd na het vasten is altijd waanzinnig lekker. Ik ga dus nog meer van mijn eten genieten. O ja, soms eet ik ook gewoon drie keer per dag ook en eet ik gewoon ’s ochtends een ontbijt. Zo blijf ik mijn lichaam “verrassen”.

Ik hoop dat ik je heb kunnen inspireren over de voordelen van longevity. Mocht je er meer over willen weten, of bespreken hoe en op welke manier je hier zelf mee aan de slag kan gaan, laat het me weten.